Στις δύο το μεσημέρι όπως ακριβώς ήταν προγραμματισμένο έληξε το λαϊκό προσκύνημα για να ξεκινήσει η τελετή για το τελευταίο «αντίο» στον Μίκη Θεοδωράκη. Κανείς από το πλήθος που περίμενε δεν έχει φύγει. Κατάμεστη η πλατεία Μητροπόλεως, παρακολουθεί με συγκίνηση και δέος τις στιγμές…
Πριν από λίγη ώρα το φέρετρο με τη σορό του Μίκη Θεοδωράκη μεταφέρθηκε από το παρεκκλήσι του Αγίου Ελευθερίου στον καθεδρικό ναό της Μητρόπολης Αθηνών μέσα σε χειροκροτήματα από όλους εκείνους που έσπευσαν από νωρίς να βρεθούν στη Μητρόπολη.
Λίγο μετά τις 15:00, θα ξεκινήσει η τελετή αποχαιρετισμού, με δέηση που θα ψάλει ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος.
Σε κλίμα βαθιάς συγκίνησης ο κόσμος αποχαιρετούσε τον κορυφαίο δημιουργό φωνάζοντας «αθάνατος». Επικήδειους σήμερα θα εκφωνήσουν ο Γενικός Γραμματέας, του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας και η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου.
Οι Καλλιτέχνες για τον Μίκη…
Nωρίτερα έξω από τη Μητρόπολη, αποτίοντας φόρο τιμής στον μεγάλο μας συνθέτη και αγωνιστή Μίκη Θεοδωράκη, έφθασε το μεσημέρι της Τετάρτης 8 Σεπτεμβρίου 2021, το πλήθος των καλλιτεχνών που έλαβαν μέρος στο μεγάλο συλλαλητήριο στο κέντρο της Αθήνας.
Αθάνατος…
Μέλη σωματείων καλλιτεχνών, του πανελλήνιου μουσικού συλλόγου, της Ένωσης Τραγουδιστών Ελλάδας, αλλά και της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος Ακροάματος έφτασαν έξω από τη Μητρόπολη, όπου και τραγούδησαν τραγούδια του σπουδαίου μουσικοσυνθέτη. Φτάνοντας τραγουδούσαν δυνατά “Σώπα όπου να ‘ναι, θα σημάνουν οι καμπάνες”, σκορπώντας ρίγη συγκίνησης. Μετά τήρησαν ενός λεπτού σιγή στη μνήμη του.
Η συγκλονιστική σκηνή στο Video:
Βαθιά υπόκλιση, παρατεταμένο χειροκρότημα και ενός λεπτού σιγή για τον τελευταίο των μεγάλων, τον γίγαντα της μουσικής και της ελευθερίας…
Νωρίτερα οι καλλιτέχνες που συγκεντρώθηκαν στα Προπύλαια, πραγματοποίησαν διαμαρτυρία για την απουσία μέτρων που αφορούν στην υγεία και στον βιοπορισμό τους, εν μέσω της πανδημίας του κορωνοϊού.Οι καλλιτέχνες κατευθύνθηκαν προς το Γενικό Λογιστήριο του κράτους, όπου παρέδωσαν τα αιτήματά τους και κατέληξαν στη Μητρόπολη Αθηνών για τον τελευταίο χαιρετισμό των στον Μίκη Θεοδωράκη.
Οι καλλιτέχνες ζητούν:
- Συνέχιση της επιδότησης μέσω του Μητρώου Καλλιτεχνών (και αυτών που γράφτηκαν μετά τις 10/1), από το Ιούνιο και για όσο διάστημα το επάγγελμα δεν μπορεί να λειτουργήσει κανονικά.
- Απαλλαγή από τον ΕΝΦΙΑ, το Φόρο Επιτηδεύματος και τα Τέλη Κυκλοφορίας.
- Αναστολή πληρωμών σε Εφορία, Τράπεζες, Υπηρεσίες κοινής ωφέλειας.
- Να υπολογισθούν τα ένσημα από το επίδομα, μέσω Μητρώου, με βεβαίωση του συστήματος ΕΡΓΑΝΗ για κάθε εργαζόμενο, ώστε να εξασφαλιστεί η ασφαλιστική κάλυψη όλων, αλλά και η επιδότηση ανεργίας και η παροχή του εποχικού βοηθήματος.
- Διεύρυνση και όχι συρρίκνωση των Δημόσιων Πολιτιστικών δομών (Δημοτικά Σύνολα, Κρατικές Ορχήστρες).
- Ενίσχυση και όχι συρρίκνωση της Δημόσιας καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Να ανοίξουν άμεσα με μέτρα υγιεινής και ασφάλειας όλοι οι χώροι και οι δομές Καλλιτεχνικής Εκπαίδευσης (Εργαστήρια Δήμων, Σπουδαστήρια Τέχνης).
- Μέτρα για τον περιορισμό της επιδημίας, ενίσχυση του Δημόσιου Συστήματος Υγείας, δωρεάν τεστ για όλους τους εργαζόμενους, κέντρα ενημέρωσης και εμβολιασμού σε μεγάλους χώρους πολιτισμού, ιατρική παρακολούθηση πριν και μετά τον εμβολιασμό, με ευθύνη του Κράτους και της Εργοδοσίας.
- Η ανάγκη για διεύρυνση των εμβολιασμών, να μην γίνει αφορμή για κατάργηση εργασιακών κατακτήσεων και δικαιωμάτων.
Η ώρα της Τελετής Αποχαιρετισμού – Το αντίο της Αθήνας στον Μίκη
Υπενθυμίζεται ότι το λαϊκό προσκύνημα στη σορό του Μίκη Θεοδωράκη θα ολοκληρωθεί στις 14:00, ενώ στη συνέχεια θα ακολουθήσει η Τελετή Αποχαιρετισμού, καθώς η κηδεία του θα τελεστεί σύμφωνα με την επιθυμία του, στον Γαλατά Χανίων.
Από νωρίς σήμερα στη Μητρόπολη έφτασαν, μεταξύ άλλων, ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Προκόπης Παυλόπουλος, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς με τη σύζυγό του, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, η καθηγήτρια ΕΚΠΑ και Πρόεδρος της Εθνικής Τράπεζας Κύπρου Λούκα Κατσέλη, καθώς και νεότεροι σημαντικοί καλλιτέχνες όπως ο Γρηγόρης Μπιθικώτσης και ο σπουδαίος Φοίβος Δεληβοριάς.
Δηλώσεις Κατερίνας Σακελλαροπούλου
«Όλοι μαζί, όλες οι ηλικίες κι όλες οι γενιές αποχαιρετάμε σήμερα, τον Έλληνα και Οικουμενικό, Πατριώτη και Διεθνή, Μίκη Θεοδωράκη, σύμβολο και παράδειγμα μαζί» τόνισε η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου στον επικήδειο που εκφώνησε στην τελετή αποχαιρετισμού του σπουδαίου μουσικοσυνθέτη.
Η κυρία Σακελλαροπούλου, με σεβασμό και συγκίνηση, αποχαιρέτησε τον Μίκη Θεοδωράκη, εκ μέρους όλων των Ελλήνων, σημειώνοντας ότι «Θα είναι πάντα εδώ, ένα άνθος φυτρωμένο στην ώριμη μνήμη όλων μας».
Όπως ανέφερε, ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε «Άνθρωπος της πράξης και ταυτόχρονα ρομαντικά υπερβατικός, κατάφερε, ως το τέλος της ζωής του, να ηλεκτρίζει με την παρουσία του το συναίσθημα όλων μας, αποτελώντας έναν παιδαγωγό του Έθνους, που με την πολιτισμική και κοινωνική του παρέμβαση άλλαξε την Ελλάδα και τον καθένα μας, με τρόπο πιο έμμεσο αλλά και πιο βαθύ απ’ όσο μπορούμε να διαγνώσουμε σήμερα».
Μαχητικός, χειμαρρώδης, ακατάβλητος Μίκη Θεοδωράκη
Ταυτόχρονα, η Πρόεδρος έκανε λόγο για έναν μαχητικό, χειμαρρώδη, ακατάβλητο Μίκη Θεοδωράκη, ο οποίος διέρρηξε τα όρια της εθνικής μας μοναξιάς, της ηττοπάθειας, της αποθάρρυνσης, και συνταιριάζοντας το εθνικό με το πανανθρώπινο, έδειξε έναν δρόμο για τη σφυρηλάτηση της νεοελληνικής μας ταυτότητας. «Μας έδωσε τον ανεκτίμητο μίτο της μουσικής του για να τον ξετυλίξουμε, να βγούμε στο ξέφωτο της δημοκρατίας και να μετατρέψουμε το σάλπισμά του σε πράξη και Πολιτεία, λογοδοτώντας στην ιστορία μας» συμπλήρωσε.
Αναφερόμενη στο ιδιαίτερο μουσικό σύμπαν, που δημιούργησε ο Θεοδωράκης, μέσα από τον πλούσιο συγκερασμό δημοτικής παράδοσης και βυζαντινού μέλους, λαϊκού τραγουδιού και σύγχρονων αρμονικών κατακτήσεων, υπενθύμισε ότι «Έδωσε ρωμαλέα αγωνιστικότητα στο ελληνικό τραγούδι, δραματική διάσταση στις επικές του συνθέσεις, λυρική ομορφιά και υπόρρητη μελαγχολία στις μπαλάντες του».
Σύμβολο υπεύθυνης ατομικής στάσης απέναντι στα σκληρά αιτήματα της Ιστορίας
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε σύμβολο της υπεύθυνης ατομικής στάσης απέναντι στα σκληρά αιτήματα της Ιστορίας, καθώς και παράδειγμα θάρρους στην έκφραση γνώμης και τόλμης στη διατράνωση των πιστεύω του, αφού αψήφησε διώξεις, συλλήψεις, εκτοπισμούς, διαψεύσεις και πικρίες. «Τόσο η δημιουργία όσο και η πολιτική του στάση καθορίστηκαν πάντοτε από την πεποίθηση ότι ποιητική ύλη και ποιοτική αλήθεια μπορεί να βρει ο καλλιτέχνης στους κόλπους του λαού· και ότι χωρίς την πίστη στον λαό του κανείς δημιουργός δεν μπορεί να ανοίξει τα φτερά του στον κόσμο» τόνισε η Πρόεδρος.
Υπενθύμισε, επίσης, ότι «ο Μίκης Θεοδωράκης δηλώνοντας παρών σε κάθε καμπή της εθνικής μας περιπέτειας, πάντα μεταβολίζοντας την ιστορική στιγμή μέσα από τα χαρακτηριστικά της ξεχωριστής, έντονης προσωπικότητάς του, σφράγισε ανεξίτηλα την ελληνική ζωή» και σημείωσε ότι «Κι αν έγινε, και θα παραμείνει εσαεί, κραταιό πολιτισμικό σύμβολο είναι γιατί στο πρόσωπο και στη δημιουργία του συναιρέθηκαν μερικά από τα πιο ενθουσιώδη, οιστρήλατα, οραματικά στοιχεία της νεοελληνικής ιδιοπροσωπίας».
Ακολουθεί ο επικήδειος που εκφώνησε η Προέδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου στην τελετή αποχαιρετισμού του Μίκη Θεοδωράκη:
«Σήμερα αποχαιρετάμε τον Μίκη Θεοδωράκη, όλοι μαζί, όλες οι ηλικίες κι όλες οι γενιές. Και αυτές που μοιράστηκαν μαζί του βιωμένες εμπειρίες, και αυτές που εισέπραξαν τα τραγούδια του σαν ένα κάλεσμα για την υπέρβαση του ατομικού και τη συνάντηση με τους άλλους· σαν ένα κώδικα που υπερέβαινε τις συγκυρίες, σηματοδοτώντας την αντίσταση, την ελπίδα, τη συντροφικότητα, τη συλλογική διεκδίκηση· σαν ένα μήνυμα ελευθερίας. Και μαζί με τους μεγαλύτερους, τον αποχαιρετούν και οι νεότερες γενιές, τα παιδιά και οι έφηβοι. Γιατί και οι νέοι μας συγκινούνται όταν τραγουδούν το «Ένα το χελιδόνι» στα σχολειά τους, παρασυρμένοι από τον εγερτήριο άνεμο που διαπερνά τους στίχους και τη μουσική. Εκείνο τον σχεδόν μεταφυσικό άνεμο-ζωοδότη μιας εποχής οδύνης αλλά και ανάτασης, αγώνων και μεγάλων οραμάτων.
Τον αποχαιρετούν οι άνθρωποι, αλλά και οι τόποι. Οι τόποι που τους έζησε σαν δωρεά, τόποι μυρωμένοι των παιδικών του χρόνων, η Χίος, η Μυτιλήνη, τα Γιάννενα, το Αργοστόλι, ο Πύργος, η Πάτρα, η Τρίπολη, όπου και έδωσε την πρώτη του συναυλία σε ηλικία 17 ετών με το έργο του «Κασσιανή»· οι τόποι της νιότης του – η Αθήνα, τα Χανιά, η Αλεξανδρούπολη – και της διεθνούς του αναγνώρισης: από το Παρίσι ως τη Μόσχα, από το Τελ Αβίβ ως τη Στοκχόλμη, από το Λονδίνο και τη Νέα Υόρκη ως την Αβάνα. Αλλά και οι τόποι της εξορίας, η Ικαρία, η Μακρόνησος, η Ζάτουνα της Αρκαδίας, ο Ωρωπός, τους οποίους ο συνθέτης μετέτρεψε σε εστίες δημιουργικής έμπνευσης, καταφέρνοντας έτσι να ακυρώσει έμπρακτα τη φίμωσή του.
Ο Μίκης Θεοδωράκης επέδρασε καταλυτικά στο αισθητικό, το ηθικό, το πολιτικό μας φρόνημα. Δημιούργησε ένα ιδιαίτερο μουσικό σύμπαν, μέσα από τον πλούσιο συγκερασμό δημοτικής παράδοσης και βυζαντινού μέλους, λαϊκού τραγουδιού και σύγχρονων αρμονικών κατακτήσεων, θέλοντας να εκφράσει, καθώς έγραφε το 1972, «την απέραντη ευαισθησία και το ένθεο πάθος του λαού μας». Έβαλε τους στίχους των ποιητών μας στο στόμα του καθένα από μας και τους έκανε κοινό μας κτήμα, σε τέτοιο, μάλιστα, βαθμό, «ώστε ακούγοντας ένα τραγούδι, να μη μπορείς να φανταστείς τη μουσική με άλλο κείμενο, ούτε όμως και το ποίημα με διαφορετική μουσική», όπως σημείωνε ο ίδιος. Έδωσε ρωμαλέα αγωνιστικότητα στο ελληνικό τραγούδι, δραματική διάσταση στις επικές του συνθέσεις, λυρική ομορφιά και υπόρρητη μελαγχολία στις μπαλάντες του.
Έλληνας και οικουμενικός, πατριώτης και διεθνής, ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε σύμβολο και παράδειγμα μαζί. Σύμβολο της υπεύθυνης ατομικής στάσης απέναντι στα σκληρά αιτήματα της Ιστορίας, συνέδεσε το όνομά του, ήδη από τα πρώτα του νιάτα, με το ΕΑΜ και την αντίσταση την περίοδο της ναζιστικής Κατοχής. Με την πολιτική και πολιτιστική έκρηξη της δεκαετίας του εξήντα, με τους Λαμπράκηδες και το κίνημα της ειρήνης, με την αντιδικτατορική δράση εναντίον της χούντας των συνταγματαρχών. Στη μεταπολίτευση, υπερασπίστηκε σθεναρά τη «λύση Καραμανλή», την ενότητα της αριστεράς, την υπόθεση της Κύπρου, την εθνική συμφιλίωση. Παράδειγμα θάρρους στην έκφραση γνώμης και τόλμης στη διατράνωση των πιστεύω του, αψήφησε διώξεις, συλλήψεις, εκτοπισμούς, διαψεύσεις, πικρίες – το βαρύ προσωπικό κόστος της συνέπειάς του ως πνευματικού πρωτοπόρου στο ηθικό χρέος απέναντι στην πατρίδα και τους ανθρώπους της, όπως το αντιλαμβανόταν και το όριζε ο ίδιος.
Διακινδύνευσε για χάρη των κοινών, προσφέρθηκε στον διάλογο και στην κριτική, αντιστάθηκε στις δεσμεύσεις του μύθου του. Υπόδειγμα της διάχυσης του εαυτού μέσα στα πολλά πρόσωπα της κοινωνίας, κινήθηκε με την ίδια άνεση και ζωντάνια στους πιο διαφορετικούς κοινωνικούς χώρους, είτε ανάμεσα στους συγχωριανούς του και τους φίλους του από τα παλιά, είτε ανάμεσα σε πολιτικούς ηγέτες παγκόσμιου βεληνεκούς. Τόσο η δημιουργία όσο και η πολιτική του στάση καθορίστηκαν πάντοτε από την πεποίθηση ότι ποιητική ύλη και ποιοτική αλήθεια μπορεί να βρει ο καλλιτέχνης στους κόλπους του λαού· και ότι χωρίς την πίστη στον λαό του κανείς δημιουργός δεν μπορεί να ανοίξει τα φτερά του στον κόσμο.
Άνθρωπος της πράξης και ταυτόχρονα ρομαντικά υπερβατικός, κατάφερε, ως το τέλος της ζωής του, να ηλεκτρίζει με την παρουσία του το συναίσθημα όλων μας. Μολονότι πολιτικά υπήρξε μοναχικός –«μόνος, ανένταχτος, ανεξάρτητος, αυτοστρατευμένος», αυτοχαρακτηριζόταν– δεν πρόδωσε ποτέ τις τρεις δεσπόζουσες της ζωής του: την υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας, την απαίτηση για κοινωνική δικαιοσύνη, την αφοσίωση στα υψηλά προτάγματα της τέχνης του. Έγινε έτσι ένας παιδαγωγός του έθνους, που με την πολιτισμική και κοινωνική του παρέμβαση άλλαξε την Ελλάδα και τον καθένα μας με τρόπο πιο έμμεσο αλλά και πιο βαθύ απ’ όσο μπορούμε να διαγνώσουμε σήμερα.
Μαχητικός, χειμαρρώδης, ακατάβλητος, διέρρηξε τα όρια της εθνικής μας μοναξιάς, της ηττοπάθειας, της αποθάρρυνσης, και συνταιριάζοντας το εθνικό με το πανανθρώπινο, έδειξε έναν δρόμο για τη σφυρηλάτηση της νεοελληνικής μας ταυτότητας. Μας έδωσε τον ανεκτίμητο μίτο της μουσικής του για να τον ξετυλίξουμε, να βγούμε στο ξέφωτο της δημοκρατίας και να μετατρέψουμε το σάλπισμά του σε πράξη και Πολιτεία, λογοδοτώντας στην ιστορία μας. Δηλώνοντας παρών σε κάθε καμπή της εθνικής μας περιπέτειας, πάντα μεταβολίζοντας την ιστορική στιγμή μέσα από τα χαρακτηριστικά της ξεχωριστής, έντονης προσωπικότητάς του, σφράγισε ανεξίτηλα την ελληνική ζωή. Κι αν έγινε, και θα παραμείνει εσαεί, κραταιό πολιτισμικό σύμβολο είναι γιατί στο πρόσωπο και στη δημιουργία του συναιρέθηκαν μερικά από τα πιο ενθουσιώδη, οιστρήλατα, οραματικά στοιχεία της νεοελληνικής ιδιοπροσωπίας.
Με σεβασμό και συγκίνηση, εκ μέρους όλων των Ελλήνων, αποχαιρετώ τον Μίκη Θεοδωράκη. Θα είναι πάντα εδώ, ένα άνθος φυτρωμένο στην ώριμη μνήμη όλων μας».
«Αθάνατος» φώναζε το πλήθος αποχαιρετώντας τον Μίκη Θεοδωράκη έξω από τη Μητρόπολη Αθηνών
Με χειροκροτήματα και φωνάζοντας «αθάνατος» είπε το τελευταίο αντίο στον Μίκη Θεοδωράκη το πλήθος που είχε συγκεντρωθεί από νωρίς το πρωί έξω από τη Μητρόπολη. Την ώρα που μεταφερόταν το φέρετρο με τη σορό του κορυφαίου δημιουργού έξω από το ναό, στα σκαλοπάτια βρίσκονταν η πολιτειακή και πολιτική ηγεσία της χώρας για να αποχαιρετήσει αυτόν που ήθελε να ενώσει όλους τους Έλληνες.
Νωρίτερα, σε χειροκροτήματα ξέσπασε το πλήθος κατά τη διάρκεια της εκφώνησης του επικήδειου από την Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου, η οποία φανερά συγκινημένη μεταξύ άλλων τόνισε πως «σήμερα αποχαιρετάμε τον Μίκη Θεοδωράκη, όλες οι ηλικίες, όλες οι γενεές» και τον χαρακτήρισε «σύμβολο και παράδειγμα» και «παιδαγωγό του έθνους», ενώ ακολούθησε ο επικήδειος που εκφώνησε ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα.
Η σορός του Μίκη Θεοδωράκη θα μεταφερθεί με το πλοίο της γραμμής στην Κρήτη, όπου αναμένεται να φτάσει αύριο Πέμπτη, στις 7:30, στο λιμάνι της Σούδας. Με μια ενδιάμεση στάση στην πλατεία της δημοτικής αγοράς των Χανίων, η σορός του θα μεταφερθεί στον Μητροπολιτικό Ναό των Εισοδίων της Θεοτόκου για λαϊκό προσκύνημα και στις 13:00 στο χωριό του, τον Γαλατά, στον ναό του Αγίου Νικολάου, όπου και θα τελεστεί η εξόδιος ακολουθία σε στενό κύκλο και με αυστηρή τήρηση του πρωτοκόλλου για τη δημόσια υγεία. Η ταφή του θα γίνει στο κοιμητήριο του χωριού, όπως εκείνος επιθυμούσε για να βρίσκεται δίπλα στον πατέρα του και τον αδελφό του.
Πηγές: PolitisOnline και ΑΠΕ-ΜΠΕ
){kind=link}