Ου καλόν είναι τον άνθρωπο μόνο. Μετά από αυτή τη διαπίστωση ανοίγει ο δρόμος για την κορυφαία κοινωνική σύμβαση. Το γάμο.
Ένας θεσμός που εξελίσσεται, στεριώνει και εμπλουτίζεται από πολλά όμορφα έθιμα.
Ο γάμος δεν είναι μια απλή τελετή. Είναι μια σειρά από έθιμα που όλα έχουν τη σημασία τους. «Το μυστήριο τούτο μέγα εστί», διαβάζουμε στο αποστολικό ανάγνωσμα του γάμου. Ένας κύκλος κλείνει κι ένας άλλος ανοίγει. Εξ’ αιτίας του γάμου οι νεόνυμφοι αφήνουν την πατρική οικογένεια και κάτι νέο αρχίζει.
Αυτό το νέο δεν αρχίζει ξαφνικά. Προετοιμάζεται. Μια σειρά από ήθη κι έθιμα δείχνουν αυτή την προετοιμασία.
Ιδιαίτερα η τελευταία εβδομάδα είναι γεμάτη. Εδώ θα σταθούμε σ’ ένα λευκαδίτικο έθιμο του κουλούρι του γαμπρού και της νύφης.
Τετάρτη απόγευμα πριν από το γάμο. Στο σπίτι του γαμπρού «αναπιάνουν» προζύμια. Το προζύμι όπως το λέει και η λέξη είναι η προετοιμασία της ζύμης για την Παρασκευή του ψωμιού. Εδώ βέβαια δε ζυμώνουν ψωμί αλλά ετοιμάζουν το κουλούρι του γαμπρού.
Το κουλούρι του γαμπρού το συνοδεύουν ιδιαίτερα τραγούδια.
Σίτισε ξεσίτισε ψιλόλιγνή μου σίτα
Να φτιάξεις τα προζύμια μας του γάμου που θα γίνει
…… Ακολουθούν κι άλλοι πολλοί στίχοι είτε έτοιμοι, ή ακόμα κι αυτοσχέδιοι οι οποίοι παινεύουν και δίνουν ευχές. Αυτά γίνονται όπως είπαμε την Τετάρτη το απόγευμα. Το προζύμι ετοιμάζεται, ζυμώνεται με μυρωδικά τα οποία δίνουν γλυκιά γεύση άρωμα, αλλά και προτυπώνουν τη γλυκιά ζωή.
Την Πέμπτη το πρωί ψήνεται το κουλούρι και στολίζεται για το τραπέζι του γάμου. Το κουλούρι αυτό θα μοιραστεί στους συγγενείς του γαμπρού.
Την Πέμπτη το απόγευμα έχουμε προζύμια για το κουλούρι της νύφης. Μαζεύονται στο σπίτι της νύφης κάνουν τα ίδια προκαταρκτικά και τραγουδούν για τη νύφη. Την Παρασκευή θα ψηθεί το κουλούρι και θα μοιραστεί στους συγγενείς της νύφης στο γάμο που θα γίνει την Κυριακή. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι παλαιότερα οι γάμοι γινόταν Κυριακή.
Η Παρασκευή δεν είχε μόνο το κουλούρι της νύφης, αλλά και τα καρφώματα. Παρασκευή μεσημέρι μαζεύονταν στο σπίτι της νύφης. Στο «σαλόνι» έβγαινε το νυφικό στρώμα. Πάνω του έριχναν όλα τα ρούχα – προίκα της νύφης. Τα κάρφωναν με μια κόκκινη κλωστή για να στεριώσει ο γάμος και τραγουδούσαν.
Σήμερα είναι Παρασκευή στις δυο από το γιόμα
Να είναι καλορίζικα τα ρούχα και το στρώμα.
Πέντε κλαριά βασιλικό και δυο μαντζουράνα
Χαρά σε τούτα τα προικιά που είναι από τέτοια μάνα.
Πέντε κλαριά βασιλικό και δυο από τα όρη
Χαρά σε τούτα τα προικιά που είναι από τέτοια κόρη.
Ακολουθεί τραπέζι. Ακολουθούν τραγούδια – παινέματα για όλους και για όλα.
Όλα αυτά εκφράζουν την καλή διάθεση και την προσμονή για κάτι καλύτερο.
ΠΑΝΤΑ ΧΑΡΕΣ!
Χρ. Γιάννης Φουρλάνος Δάσκαλος – Θεολόγος
