ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ.
Καθιερώθηκαν ως εκκλησιαστική εορτή κατά τον 7ο αιώνα, πρώτα στην Ανατολή και αργότερα στη Δύση.
Η πρώτη αναφορά στα Εισόδια της Θεοτόκου γίνεται στο Πρωτευαγγέλιο του Ιακώβου, απόκρυφο κείμενο του τέλους του Β΄ αιώνα.
Σύμφωνα με αυτό η Άννα, σύζυγος του Ιωακείμ, ήταν άτεκνη. Προσευχόταν στον Θεό να αποκτήσει ένα παιδί, με την υπόσχεση ότι θα το αφιέρωνε σε αυτόν. Ο Θεός της χάρισε ένα παιδί και όταν έγινε τριών χρόνων η Άννα και ο Ιωακείμ, τηρώντας την υπόσχεσή τους, την οδήγησαν στο Ναό και την παρέδωσαν στον αρχιερέα Ζαχαρία.
Ο αρχιερέας παρέλαβε την κόρη και την οδήγησε στα Άγια των Αγίων. Γνώριζε από Θεία αποκάλυψη το μελλοντικό ρόλο της Αγίας κόρης στην ενανθρώπιση του Κυρίου.
Στο Ναό η Παρθένος Μαρία έμεινε δώδεκα χρόνια. Το διάστημα αυτό ο αρχάγγελος Γαβριήλ προμήθευε την Παναγία με ουράνια τροφή. Εξήλθε από τα Άγια των Αγίων, όταν έφθασε η ώρα του Θείου Ευαγγελισμού.
Η Μαρία αφιερώθηκε στον Θεό, ο οποίος την αντάμειψε όσο καμιά άλλη γυναίκα στον κόσμο. Έγινε μητέρα του ίδιου του Θεού. Η σημασία των Εισοδίων είναι μεγάλη και ιερή.
Η είσοδος της Παναγίας μας στο Ναό αποτελεί κορυφαίο γεγονός στο Θεϊκό σχέδιο της σωτηρίας του ανθρώπου. Η Θεοτόκος εισέρχεται στα Άγια των Αγίων, εκεί όπου άπαξ του ενιαυτού εισερχόταν μόνο ο Αρχιερέας για να προσφέρει το θυμίαμα.
Η γιορτή είναι πολυσήμαντη: Όπως οι γονείς της Υπεραγίας Θεοτόκου Την οδηγούν στο Ναό, έτσι η Θεομήτωρ εισάγει τον καθένα από εμάς στην Εκκλησία. Η ίδια αποτελεί τον καθαρότατο Ναό του Σωτήρος και την Κιβωτό της Σωτηρίας.
Το γεγονός αυτό είναι προανάκρουσμα των Χριστουγέννων. Το πρωί στη ακολουθία του όρθρου ακούγονται οι καταβασίες των Χριστουγέννων. «Χριστός γεννάται δοξάσατε». Χαρμόσυνο και ελπιδοφόρο μήνυμα σε μια εποχή πολλών προβλημάτων. Ένα μήνυμα που γεμίζει ελπίδα τις καρδιές των Χριστιανών.
Γιατί όμως σε μια Θεομητορική εορτή να ακούμε για πρώτη φορά ύμνους και λόγια που αφορούν την Γέννηση του Κυρίου;
Διότι η Παναγία, ετοιμάστηκε μυστικά μέσα στα Άγια των Αγίων για να γίνει ο Νέος Παράδεισος, για τον Νέο Αδάμ τον Χριστό μας.
Εμείς αυτή την περίοδο, πρέπει να ετοιμαστούμε να υποδεχθούμε τον Γεννηθέντα Κύριο, όχι στις βιτρίνες των, αλλά μέσα στις καρδιές μας. Αν υποδεχτούμε κατάλληλα τον Χριστό μέσα μας, θα γευτούμε την χαρά και την πληρότητα που φέρνει η παρουσία Του στην ζωή μας.
ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΑ.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η εορτή των «Εισοδίων» της Θεοτόκου για τους αγρότες. Την ονομάζουν, «της Παναγιάς της Αρχισπορίτισσας», της «Μεσοσπορίτισσας» ή της «Ξεσπορίτισσας», ανάλογα σε ποιο στάδιο βρίσκεται η σπορά.
Λέγεται και «Πολυσπορίτισσα», επειδή την ημέρα αυτή συνηθίζουν να βράζουν σπόρους από τα γεωργικά τους προϊόντα. Άλλα τρώνε και άλλα προσφέρουν για τα «χρόνια πολλά» και την ευδοκίμηση της σποράς. Σε κάποια μέρη σπόρους πηγαίνουν για ευλογία στην εκκλησία.
Πολλά από τα λατρευτικά έθιμα είναι αγροτικά με πανάρχαιες ρίζες. Αφορούν την προσπάθεια εξευμενισμού και ευχαριστιών προς τον δαίμονα της βλάστησης, με την προσδοκία της καλής σοδειάς.
Επειδή οι καιρικές συνθήκες δεν είναι σε όλη την Ελλάδα οι ίδιες η έναρξη των αγροτικών εργασιών δεν γίνεται συγχρόνως. Έτσι τα έθιμα, ίδια κατά βάση απέχουν λίγο μεταξύ τους. Έτσι εξηγείται και το γεγονός ότι η εορτή των «Εισοδίων» της Θεοτόκου σφραγίζει το τέλος ή αλλού το μέσον της σποράς.
Σε πολλά μέρη της Ελλάδας την παραμονή ή και ανήμερα των «Εισοδίων» οι νοικοκυρές έβραζαν πολλά σπόρια μαζί και τα μοίραζαν ως κόλλυβα στη γειτονιά, «για να γίνουν τα σπαρμένα».
Από αυτά «εισάγουν» ένα πιάτο στην εκκλησία, όπου διαβάζεται κατά τη λειτουργία και μοιράζεται στο εκκλησίασμα. Ένα μέρος του επιστρέφεται στο σπίτι. Από αυτό έχουν μερίδιο και τα ζώα. Το υπόλοιπο το ρίχνει ο γεωργός στο χωράφι για «να αναπαυθεί ο σπόρος». Αλλού παίρνουν πολυσπόρια και τα πάνε στη βρύση. Ρίχνουν τα σπόρια στο νερό και λένε: «Όπως τρέχει το νερό να τρέχει το βιός». Κατόπιν παίρνουν νερό και γυρίζουν στο σπίτι.
Στο πρόσωπο της Παναγίας συνεχίζονται πανάρχαια έθιμα που σχετίζονται με τη θεά της γεωργίας τη Δήμητρα.
Ο λαός μας πίστευε ότι ο καλός γεωργός έπρεπε μέχρι αυτή τη μέρα να είχε σπείρει πολλά, ή να είχε τουλάχιστον σπείρει τα μισά, να ήταν στη μέση της σποράς του (Μεσοσπορίτισσα) ή και να είχε τελειώσει. Τούτο γιατί πιστευόταν πως όσα σπαρθούν μετά τις είκοσι μία Νοεμβρίου, αργούν να φυτρώσουν και κινδυνεύουν να χαθούν.
Η άποψη αυτή στηρίζεται στην παρατήρηση των αρχαίων Ελλήνων ότι η δύση της Πλειάδας (Πούλιας) καθυστερεί το φύτρωμα των σπαρτών.
Οι γεωργοί μας και οι τσοπάνηδες συνδέουν τη δύση της Πούλιας με τον διαχωρισμό των εποχών φθινόπωρου-χειμώνα, απ’ όπου και η παροιμία: «Όντας η Πούλια βασιλεύει, ο καλός ζευγολάτης αποσπέρνει κι ούτε τσοπάνος στα βουνά, ούτε ζευγάς στους κάμπους».
Η Παναγία η Ποσπορίτσα, συνδέεται με την καλή σοδειά (Καλοσοδειά) και τη γονιμότητα της γης.
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ!
Χρ. Γιάννης Φουρλάνος
Δάσκαλος – Θεολόγος.