Ο ΟΡΦΕΑΣ ΣΑΝ ΝΑΥΑΡΧΙΔΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ!
Εμβόλιμα στο παρόν μας πόνημα έχομε εξάρει σε πολλές περιπτώσεις την συμβολή του ΟΡΦΕΑ στα πολιτιστικά πράγματα του νησιού μας και στεκόμαστε με ευλάβεια και σεβασμό μπροστά στους ογκόλιθους Λευκαδίτες, που τον διακόνησαν με τρόπο ασύνορα δημιουργικό και που κατέλειπαν σε μας σήμερα μια τεράστια παρακαταθήκη κυρίως στα μουσικά πράγματα του νησιού μας, που μας αφορούν στο παρόν πόνημα! Δημιουργήθηκε το Νοέμβρη του 1937 από φιλότεχνους νεαρούς Λευκαδίτες μέλη της Μαντολινάτας. Δεκαέξι ιδρυτικά μέλη αναφέρονται στην ιδρυτική του καταστατική διακήρυξη:
Aργυρός Παναγιώτης, Αχείμαστος Σπυρίδων, Βερύκιος Αριστοτέλης, Γαζής Δημήτριος, Θάνος Ιωάννης, Καλυβιώτης Αντώνιος, Καλυβιώτης Κώστας, Κονιδάρης Διονύσιος, Μαρινάκης Δημήτριος, Μεσσήνης Ιωάννης, Περδικάρης Αθανάσιος, Περδικάρης Γεράσιμος, Σίδερης Βασίλης, Σκυριανός Διονύσης, Συριανός Ελευθέριος και Τσιρίμπασης Παναγιώτης.
Η πρώτη του επίσημη εμφάνιση έγινε την Πρωτοχρονιά του 1938, για να συνεχίσει έκτοτε πάνω στον καμβά του πολιτισμού και της πολιτιστικής προσφοράς στο νησί, σαν μια απώτατη εσώτερη αναζήτηση της Λευκαδίτικης μας αυτογνωσίας, μέσα απ’ το πνεύμα του εθελοντισμού και της δημιουργίας, ενώ πέρασαν απ΄τις τάξεις του και οι ογκόλιθοι των Λευκαδίτικων γραμμάτων, ο Πάνος Ροντογιάννης και ο Πανταζής Κοντομίχης, αλλά και η διάσημη μέτζο σοπράνο Αγνή Μπάλτσα! Τα χρόνια της κατοχής και του μετέπειτα εμφυλίου ήταν σκληρά για όλο το νησί. Ειδικότερα ο εμφύλιος, που στην Λευκάδα γνώρισε το πιο σκληρό του πρόσωπο από όλη την χώρα, άνοιξε τεράστιες χαίνουσες πληγές στην κοινωνία του νησιού, που για χρόνια πυορροούσαν και καθόριζαν δημόσιες συμπεριφορές και λόγους… Στην ταραγμένη μετεμφυλιακή δεκαετία του 1950 ο ΟΡΦΕΑΣ αναλαμβάνει πρωταγωνιστικό ρόλο στα πνευματικά πράγματα του νησιού μας και βάζει το 1952 τα θέμελα για τις μετέπειτα περίφημες ΓΙΟΡΤΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ, μέσα από μια ταραγμένη διαδικασία, που κυρίαρχο στοιχείο της ήταν η καχυποψία απ’ την επίσημη Λευκαδίτικη πολιτεία για κάθε πρωτοβουλία του ΟΡΦΕΑ, φοβούμενη την αριστερόστροφη παρουσία Λευκαδίων δημιουργών, αλλά και την ανάμειξη, δια του Αντώνη Τζεβελέκη, του προοδευτικού για την μικρόνοιά τους συλλόγου των Λευκαδίων της Αθήνας. Ο τότε πρόεδρος του ΟΡΦΕΑ Δημήτρης Φατούρος σε πόνημά του, αλλά και ο Τριαντάφυλλος Σκλαβενίτης, (<<Από τον εμφύλιο, τον σεισμό και τα οικονομικοκοινωνικά αδιέξοδα στος απαρχές των ΓΙΟΡΤΩΝ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ>> 1952>>), παραθέτουν με ενάργεια και αποκαλυτπικό λόγο το κομβικό 1952 του ΟΡΦΕΑ, για την θεμελίωση και δόμηση των ΓΙΟΡΤΩΝ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ οριστικά το 1955!
Τότε, στα 1952, πρωτοαποφασίστηκε το γιορταστικό τριήμερο του Πνεύματος κάθε Αύγουστο στην Λευκάδα, το οποίο, το ίδιο έτος πέρασε από μυριάδες συμπληγάδες και παλινωδίες απ’ την πλευρά των τότε αρχών του νησιού, οι οποίες θεώρησαν το έργο του Λευκαδίτη καλλιτέχνη Νικολάου Κατηφόρη ΦΩΤΕΙΝΟΣ, που είχε αποφασισθεί να παρουσιασθεί στους Σφακιώτες, σαν αριστερόστροφο και μηνυματικά ανατρεπτικό, αφού ο συγγραφέας ήταν πολιτευτής με τα κόμμα της αριστεράς… Και όλα τούτα, παρά την έγκριση και την συναίνεση, θα λέγαμε, του εγγονού του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, του Αριστοτέλη του νεώτερου, ο οποίος με ενθουσιασμό αποδέχθηκε το έργο του Κατηφόρη να παιχθεί στην Λευκάδα…
Όμως το νερό είχε ήδη μπει στο αυλάκι του και οι ΓΟΡΤΕΣ ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ του ΟΡΦΕΑ καθιερώθηκαν απ΄το καλοκαίρι του 1955, παρά τις συνεχιζόμενες αντιδράσεις των αρχών του νησιού, που τόσες ήταν στην ταραγμένη δεκαετία του 1950, προαναφέραμε πως ήταν η δεκαετία της αποψίλωσης του νησιού, αφού κατά χιλιάδες οι Λευκαδίτες έφυγαν στα στικά κέντρα και στο εξωτερικό, εν πολλοίς για να αποφύγουν και εκείνοι το κράτος κυνηγάρη, που με βάση τις ιδεολογικές πεποιθήσεις εξακολουθούσε να διαχωρίζει τους Έλληνες σε αμνούς και ερίφια… Για να κολουθήσει το φωτισμένο 1960, όπου και πάλι ο ΟΡΦΕΑΣ βάζει στα πολιτιστικά πράγματα του νησιού μας το ΦΟΛΚΛΟΡΙΚΟ ΦΕΣΤΙΒΑΛ! Ήταν μια πανδαισία τα παλιά μας κυρίως καλοκαίρια, με τα <<μπαλέτα>> που έρχονταν από κάθε άκρη της γης! Ήταν ένα πανηγύρι και για τα χωριά του νησιού, που με κάθε μέταφορικό μέσον κατεβαίναμε στη χώρα και ξενυχτούσαμε έπειτα στα σοκάκια, αφού δεν υπήρχε μεταφορικό μέσον επιστροφής, ενώ στα πλαίσια της εξακτίνωσης του Φεστιβάλ, που πραγματοποιούσαν οι διοργανωτές στέλνοντας τα μπαλέτα και στα χωριά, <<έπαιρναν φωτιά>> οι μικρές μας κοινωνίες που σύσσωμες παρακολουθούσαν τους ξένους χορευτές, με τους εντυπωσιασμούς και τις εθνικές τους δημιουργίες!
Για τούτη την αένναη και αείρροη προσφορά του στον πολιτισμό της Λευκάδας, στα 1993, τιμήθηκε ο ΟΡΦΕΑΣ με βραβείο απ΄την Ακαδημία Αθηνών! Μια δίκαιη επβράβευση! Μια Ακαδημαϊκή κατάφαση για τον ιστορικό και πολύφερνο ΟΡΦΕΑ!