ΔΕΚΑΟΚΤΩ ΛΕΥΚΑΔΙΤΙΚΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ!
Η δεύτερη μεγάλη κατηγορία, την οποία παρουσιάζομε σε ειδικό κεφάλαιο, για προφανείς λόγους, είναι, κατά την άποψή μας, τα γνήσια και αυθεντικά Λευκαδίτικα τραγούδια της αγάπης, που περιλαμβάνονται σε όλες τις απόπειρες καταγραφής τραγουδιών, αλλά και στο βιβλίο του Πανταζή Κοντομίχη. Πρόκειται για δεκαοκτώ υπέροχα Λευκαδίτικα τραγούδια, όπως προκύπτει και απ’ την θεματολογία τους, το ύφος τους και την ντοπιολαλιά τους, τα οποία μπορεί να έχουν μέσα και κάποιους γνωστούς στίχους, όμως είναι Λευκαδίτικο καθαρά δημιούργημα, ούτε καν παραλαγές… Τραγούδια, θα επαναλάβομε, που καταγράφηκαν απ’ τον Πανταζή Κοντομίχη στο μνημειώδες έργο του ΔΗΜΟΤΙΚΑ ΤΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΛΕΥΚΑΔΑΣ και στα οποία η προσωπική μας παρέμβαση συνίσταται στο να προσθέσομε κάποιους στίχους απ’ τα δικά μας ακούσματα στα χωριά μας.
ΜΕ ΦΙΛΗΣΕΣ ΑΔΙΚΗΤΗ
Σήμερα βγήκα να χαρώ! Ποιόν έβλαψα, ποιόνε μποδώ;
Τίνος ασχημομίλησα τίνος κορίτσι εφίλησα;
Νάτηνε πόρχεται εδεκεί κι αν τηνε φίλησα ας το πει
Με φίλησες αδικητή που να σε ιδώ στη φυλακή
Με φίλησες και σήμερα που να σε δω στα σίδερα
Με φίλησες και χτες προχτές που να σε δω στις φυλακές.
(Καλαμίτσι)
ΕΣΥ ΑΠ’ ΑΥΤΟΥ ΚΙ ΕΓΩ ΑΠΟ ΔΩ
Εσύ απ’ αυτού κ’ εγώ από δω κι ο τοίχος μες στη μέση
Τάξε κερί στην Παναγιά να γκρεμιστεί να πέσει
Εσύ απ’ αυτού μαραίνεσαι κι εγώ από δω λυπούμαι
Τάξε κερί στην Παναγιά μήπως κι ανταμωθούμε
Εμείς οι δυο αγαπιόμαστε κι όποιος μισεί να σκάσει
Της πικροδάφνης το νερό να πιεί να του περάσει
Να’ ταν τα σπίτια μας σιμά κι οι πόρτες μας αράδα
Να’ ταν τα κεφαλάκια μας σε μια προσκεφαλάδα
Το κρίμα έχ’ η μάνα σου και τ’ άδικο οι γειτόνοι
Κι αφορισμένος ο παπάς που δεν μας στεφανώνει…
(Τσουκαλάδες)
ΜΟΝΑΧΟΚΟΡΗ
Γαλάζα πέτρα του γιαλού, μαλαματένια βούλα
Να σε χαρεί η μανούλα σου που σ’ έχει μοναχούλα
Είσ’ ακρβή, είσ’ όμορφη, είσαι γαλανομάτα
Κι όπου περνάς, κι όπου διαβείς μοσχοβολά η στράτα
Ανάθεμα στη μάνα σου που σ’ έστειλε στο γάμο
Και σ’ είδανε τα μάτια μου και ζάπι δεν τα κάνω
Τη μάνα σου την προσκυνώ και της φιλώ το χέρι
Για να την κάνω πεθερά κ’ εσέ δικό μου ταίρι
(Λαζαράτα)
ΤΟ ΝΤΕΡΤΙ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΜΟΥ
Εψές το τουμπερλέκι μου ήρθε στη γειτονιά μου
Ήρθε και μου κελάηδησε το ντέρτι της καρδιάς μου
Το ντέρτι πούχω στην καρδιά άλλος να μην το λάβει
Μαγιόνερο να καταπιεί τις πίκρες όλες λάδι
Νάθε το πιεί η μάνα μου και μένα μη με κάμει
Που μ’ έκαμε τι μ’ ήθελε που μ’ έχει τι με θέλει
Που’ γω στα ξένα περπατώ στα ξένα τρώω και πίνω
Η ξενητιά με χαίρεται κι η γης με καμαρώνει
Κι μάνα που με γέννησε κλαίει και δε λαρώνει
<Ασπρογερακάτα)
ΛΙΑΝΟΤΡΑΓΟΥΔΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ
Εγώ αγαπάω την ελιά γιατί κάνει το λάδι
Και φέγγει της αγάπης μου οπού κεντάει το βράδυ
Όταν περνάς εδώθενε όλα τα δέντρα ανθούνε
Και τα παραθυρόφυλλα χωρίς αγέρα κλειούνε
Όταν περνάς εδώθενε ή σφύριξε, ή βήξε
Ή πάρε ζαχαρόπετρα στα παραθύρια ρίξε.
ΚΑΡΑΒΙ ΠΑΕΙ ΣΤΟ ΓΙΑΛΟ
Καράβι πάει στο γιαλό κι η κόρη πάει στον άμμο
Με τα μαλλάκια ξέπλεκα στους ώμους της ριγμένα
Καραβοκύρη αδερφέ και φίλε του γονιού μου
αυτόν τον νιο που πας αυτού, αυτό το παλληκάρι
χίλια σου δίνω να τον δω μύρια να τον ακούσω
κι αν είναι για ξαγόραση αμέτρητα σου δίνω
σύρε κόρη μ’ στο σπίτι σου, σύρε και στη δουλειά σου
κι όποτα δεις τον κόρακα να γίνει περιστέρι
τότε και συ να καρτερείς να τονε κάνεις ταίρι
(Νυδρί)
ΑΠΟΨΕ ΚΡΥΟΝ ΕΚΑΜΕ
Απόψε κρύον έκαμε κρύο και τρεμουντάνα
Με το βοριά, με τον χιονιά σα νάναι παταγούδι
Τα περιβόλια πήξανε κι οι βρύσες μαρμαρώνουν
Κι οι κοπελλιές τα όνειρα μες στις καρδιές ζυμώνουν…
Εσείς περιβολάκια μου με τ’ άνθια στολισμένα
Εσεις να μαρτυρήσετε τον ψεύτη της αγάπης
Όντας μ’ εφίλγιε μόλεγε θα έρθει να με πάρει
Κ’ εγώ άξηνα και πλάτυνα και γίνηκα μεγάλη
Μα τώρα μ’ απαράτησε δε θέλει να με πάρει…
(Κάβαλλος)
ΔΥΟ ΠΟΥΛΑΚΙΑ ΤΑ ΚΑΗΜΕΝΑ
Δυο πουλάκια τα καημένα πάνε κ’ ερχονται για μένα
Τόνα το πουλί αγαπάω τ’ άλλο παίζω και γελάω
Τόνα το ταϊζω μέλι τ’ άλλο κόκκινο πιπέρι
Χελιδόνι μου ν’ απέχεις κι από μένα μην παντέχεις
Πως ν’ απέχω απ’ την αγάπη πόπαθα πολλά για δαύτη
Που η αγάπη είναι βελόνι μέσα στην καρδιά αγγελώνει
Που μ’ αγκέλωσε κ’ εμένα, οπού μ’ εχ’ η μάνα μου ένα!
(Καρυά)
ΦΕΓΓΑΡΙ ΜΟΥ ΒΑΣΙΛΕΨΕ
Φεγγάρι μου βασίλεψε μην καρτεράς την Πούλια
Να σβύσουν τ’ άστρα τ’ ουρανού, ένα με το’ να ούλα
Να σκοτιδιάσουν τα στενά να πάψουν οι διαβάτες
Όλα τους να σφαλίσουνε ν’ αδειάσουνε οι στράτες
Να παν’ οι ξένοι σπίτι τους κι οι ντόπιοι στα δικά τους
Να πάω κ’ εγώ ξενούτσικος σε μιαν αγάπη πόχω
Πούν’ ορφανή και μοναχή και καταφρονεμένη…
Με καρτερεί στη πόρτα της, την αγκαλιά ανοιγμένη
(Καρυά)
ΘΕΛΟΥΝ Ν’ ΑΝΘΙΣΟΥΝ ΤΑ ΚΛΑΡΙΑ
Θέλουν ν’ ανθίσουν τα κλαριά κι η παγωνιά τα πνίγει
Θέλω κ’ εγώ να σ’ αρνηθώ κι ο πόνος δεν μ’ αφήνει
Θυμώντας τ’ άσπρο σου κορμί, το παχουλό σου χέρι
Τις προσευχές που έκαμα για να σε κάμω ταίρι
Τις έβαλα προσκέφαλο κα το κορμί σου στρώμα
Για νάρθω και να κοιμηθώ μες στο δικό σου δώμα
Το παχουλό χεράκι σου το κοντυλογραμμένο
Νερό μου έδωκε να πιω και μ’ έχει πληγωμένο
(Σπανοχώρι)
ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ ΣΤΗΝ ΠΟΡΤΑ ΣΟΥ
Βασιλικός στην πόρτα σου ήρθα να τον κλαδέψω
Κι η μάνα σου ενόμισε πως ήρθα να σε κλέψω
Νάξερα μάγια νάκανα να μπέρδευα το νου σου
Να’ ρχόμουνα να σ’ έκλεβα κρυφά απ’ τους γονιούς σου
Εμείς τα δυο αγαπιόμαστε κ’ εμείς τα δυο πονάμε
Μα τώρα μας χωρίσανε δεν θέλουν να μιλάμε
Εμείς οι δυο στην εκκλησιά, εμείς οι δυο αϊτέρι
Να σ’ έχω στο κονάκι μου ωραίο περιστέρι
ΚΑΤΩ ΣΤΑ ΣΤΑΥΡΟΛΑΓΚΑΔΑ
Κάτω στα σταυρολάγκαδα κάτω στους μαχαλάδες
Κει περπατά μια πεθερά με τέσσαρες νυφάδες
Απόστασε η μικρότερη και πίσω κοντομένει
Κι η πεθερά εφώναζε ξωπίσω να μη μένει
Περπάτα αστρί περπάτα αυγή περπάτα νιο φεγγάρι
Μη σου βαραίνουν τα φλουριά τ’αλέστο σου ποδάρι;
Δεν με βαραίνουν τα φλουριά γιατί’ μαι προκομένη
Μον με βαραίνει η ξενητιά πούμαι ξενητεμένη
Αλάργα απ’ τον τόπο μου κι από τα γονικά μου
Να νοιώθω τόσο μοναχή κοντά στην πεθερά μου…
(Τσουκαλάδες)
ΜΗΛΟ ΜΟΥ ΚΑΛΟ ΜΟΥ ΜΗΛΟ
Μήλο μου καλό μου μήλο, τίνος να σε πρωτοστείλω
Μάηδε να σε φάω θέλω, μάηδε κανενός σε στέλνω
Θα σε βάλλω μες στον κόρφο, μάλαμα κι ασήμι πόχω
Να θιαμαίνονται οι ρούγες τσ’ απλωμένες μου φτερούγες
Θα σε κάμω κρύα βρύση, μαρμαρένιο κυπαρίσσι
Νάρχονται ξανθιές να πλένουν, μαυρομάτες να λευκαίνουν
Νάρχεται η αγαπητικιά μου, να μου πλένει τα σκουτιά μου.
(Πινακοχώρι)
ΚΟΡΗ ΕΣΕΝΑ ΑΓΑΠΩ
Τον άμμο άμμο πήγαινα κοντούλα μου σε ζύγωνα
Και στον άμμο άμμο πάω κόρη εσένα αγαπάω
Βρίσκω τους ναύτες με μαλιά μαρή κοντούλα λεμονιά
Έσκυψα και τα μάζωνα, κοντούλα να σ’ αντάμωνα
Γιέ μ’ στο χρυσικό τα πάω κόρη εσένα αγαπάω
Να φτιάξω γκόλφι και σταυρό μόνο εσένα αγαπώ.
Μες στο μπούστο σου ριγμένο αηδονάκι μου καημένο
Γιε μ’ και μοσχοφιλημένο, όμορφα κανακεμένο
(Λαζαράτα)
ΝΑΝΟΥΡΙΣΜΑ
Κοιμήσου και μη γνοιάζεσαι κοιμήσου τώρα φως μου
Πρωτού κινήσεις να σκεφτείς τα βάσανα του κόσμου
Άπλωσε χήνα τα φτερά να πλύνω τ’ αγοριού μου
Κι αητέ μου τις φτερούγες σου να πλύνω του παιδιού μου
Κ’ εσύ αηδόνι μου γλυκό στην κούνια να καθίσεις
Με τη γλυκιά φωνούλα σου να μου το νανουρίσεις
Και σαν το ιδείς να κοιμηθεί τα μάτια του να κλείσει
Τον ύπνο σύρε φώναξε να μου το σεργιανίσει
(Πινακοχώρι)
ΤΑ ΜΑΥΡΑ ΜΑΤΙΑ
Τα μαύρα μάτια οι όμορφες, τα γερακάτα οι κούρβες
Κι αυτά τα καταγάλανα τάχουν αρχοντοπούλες
Τα μάτια σου όποιος τα δει και ναν’ και πικραμένος
Τις πίκρες τις αλησμονεί και χαίρετ’ ο καημένος
Το λέω για την αγάπη μου πούναι στο παραθύρι
Και το μαντήλι που κρατά εμένα να το στείλει
Εσύ απ’ αυτού κ’ εγώ από δω θα δώσουμε τα χέρια
Να μη μας ξεχωρίσουνε εχθροί με τα μαχαίρια
Εσύ από κει πικραίνεσαι κ’ εγώ από δω λυπούμαι
Τάξε κερί στην Παναγιά μήπως κι ανταμωθούμε
(Καρυά)
TA ΡΟΔΙΝΑ ΣΟΥ ΧΕΙΛΗ
Για πιαστείτε στο χορό να πάρω το κοντύλι
Να ζωγραφίσω μάτια μου τα ρόδινά σου χείλη
Κόκκινα ροδοκόκκινα γλυκά σαν το σταφύλι
Να πω με γειά μωρή Λενιώ τα δυο σου μαύρα μάτια
Π’ όταν γυρίσουν και με δουν με κάνουνε κομμάτια
Να πω να ζεις μωρή Λενιώ στις ρούγες να διαβαίνεις
Κι όλους τους νιους ματάκια μου όλους να ξετρελαίνεις
(Καρυά)
ΘΟΛΩΣΑΝ ΤΑ ΜΑΤΑΚΙΑ ΜΟΥ
Θολώσαν τα ματάκια μου τη θάλασσα να βλέπω
Τον ταχυδρόμο να ρωτώ και γράμμα να μην έχω
Όσ’ άστρα έχει ο ουρανός και ψάρια το Ιβάρι
Τόσα καλησπερίσματα στα μάτια σου το βράδυ
Ενύχτωσε ποιόνε να δω, ποιόνε να χαιρετήσω
Τίνος ματάκια να κοιτώ, να κάτσω να δειπνήσω
Ενύχτωσε για τον ντουνιά, κακό πούναι για μένα
Να κάθομαι να καρτερώ με χέρια σταυρωμένα…
Το ανωτέρω τελευταίο τραγούδι, με τίτλο ΘΟΛΩΣΑΝ ΤΑ ΜΑΤΑΚΙΑ ΜΟΥ, ήδη μελοποιήθηκε το 2010, και περιλαμβάνετα στο CD ΜΟΥΣΙΚΟ ΣΕΡΓΙΑΝΙ ΣΤΗ ΛΕΥΚΑΔΑ.