Γράφει ο Χρ. Γιάννης Φουρλάνος
Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος έχει κεντρική θέση στην Ορθόδοξη Εκκλησία και Θεολογία. Είναι ένα γεγονός που έχει την ίδια σημασία με τα Χριστούγεννα και την Ανάσταση.
Τί είναι, όμως η Μεταμόρφωση; Είναι η αποκάλυψη του άρρητου μεγαλείου της θεότητάς Του. «μετεμορφώθη ἔμπροσθεν αὐτῶν, καὶ ἔλαμψε τὸ πρόσωπον αὐτοῦ ὡς ὁ ἥλιος, τὰ δὲ ἱμάτια αὐτοῦ ἐγένετο λευκὰ ὡς τὸ φῶς».
Μας αποκαλύπτει ότι ο Χριστός είναι ο Υιός του Θεού. Η αλλαγή της μορφής του, το θείο άκτιστο φως που τον περιτριγύρισε, η φωνή του Πατρός που μαρτύρησε για την θεϊκή του φύση, όλα αυτά δηλώνουν ότι είναι Θεός. Για πρώτη φορά ο Χριστός παρουσιάζει στα μάτια των ανθρώπων «το αρχέτυπον κάλλος της εικόνος», δηλαδή την αληθινή ομορφιά την οποία είχε αρχικά και στην οποία μπορεί να ξαναφθάσει ο άνθρωπος, αφού πλάσθηκε «κατ’ εικόνα» του Θεού.
Σύμφωνα με την παράδοση ο Χριστός λίγες ημέρες πριν το σταυρικό Του θάνατο, παρέλαβε τους τρεις αγαπημένους του μαθητές, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη και ανέβηκαν στο όρος Θαβώρ.
Την εποχή εκείνη συνηθιζόταν τα μεγάλα γεγονότα να γίνονται σε ψηλά βουνά. Ο Χριστός ανήλθε στο όρος για να δείξει ότι βρήκε το πλανηθέν πρόβατο και το ελευθέρωσε εκ της αμαρτίας. Αυτός είναι ο πραγματικός ποιμήν, όπως λέει ο Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος.
Γιατί όμως ήταν κοντά Του μόνο οι τρεις αγαπημένοι Του μαθητές; O λόγος είναι ότι πέρα από την σύμπνοια που τους χαρακτήριζε, είχαν τις τρεις μεγάλες αρετές που τους έκαναν να μοιραστούν με τον Θεό το μυστήριο της Ενσαρκώσεως, της Σταυρώσεως, να έλθουν αντιμέτωποι με την κάθοδό Του εις τον Άδη και να λάβουν τα νέα της Αναστάσεώς Του. Οι αρετές που είχαν οι τρεις αυτοί μαθητές ήταν ο Πέτρος την πίστη, ο Ιάκωβος την ευθύτητα και ο Ιωάννης την αγάπη.
Ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης δίνει μια διαφορετική ερμηνεία στο γιατί να είναι αυτοί οι τρεις πρόκριτοι και αγαπημένοι μαθητές. Αναφέρει ότι ο Απόστολος Πέτρος είχε σταθερότητα στην τήρηση των εντολών Του, ο Απόστολος Ιάκωβος για την προθυμία του να πιει το ποτήριο του μαρτυρίου για την αγάπη του Κυρίου και ο Απόστολος Ιωάννης, ο αγαπημένος μαθητής, για την αγνότητά του. Οι μαθητές αυτοί γίνονται μάρτυρες και κοινωνοί της Μεταμορφώσεως.
Στο Θαβώρ οι μαθητές αντίκρυσαν ένα ανερμήνευτο θαύμα. Το πρόσωπό Του έλαμπε σαν τον ήλιο και τα ρούχα του σαν το φως και όχι σαν το συνηθισμένο φως, όχι σαν το φως του ήλιου, αλλά το άκτιστο Φως που εξέπεμψε η Θεότητα του Χριστού. Οι Μαθητές αντίκρυσαν δύο ήλιους, τον αισθητό και το νοητό. Αυτό μας το τεκμηριώνει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός σε ένα τροπάριο του Κανόνος της εορτής «Υπεκρύβη ακτίσι θεότητος αισθητός ήλιος ως εν όρει Θαβωρίω είδε σε μεταμορφούμενον, Ιησού μου».
Στο γεγονός της Μεταμορφώσεως αποκαλύφθηκε η Αγία Τριάδα, όπως έγινε στον Ιορδάνη με την Βάπτιση του Κυρίου. Ο Χριστός φανερώνει μέσα από την ανθρώπινή Του φύση, την θεϊκή Του δόξα. Μέτοχοι της Θαβώριας Μεταμορφώσεως είναι η φύση και η κτίση.
Στο όρος Θαβώρ εμφανίζονται οι 2 μεγάλοι προφήτες, αντιπρόσωποι της Παλαιάς Διαθήκης. Ο Μωυσής και ο Ηλίας, οι οποίοι προσκυνούν τον Κύριο και συζητούν μαζί του για το πάθος και τον θάνατό Του.
Την ανθρώπινη ύπαρξη εκπροσωπούν οι τρεις πρόκριτοι μαθητές. Πέτρος, Ιάκωβος και Ιωάννης βλέπουν το θαύμα αυτό με φόβο και τρόμο. Στη συνέχεια κήρυξαν εις πάντα τα έθνη, ότι ο Ιησούς Χριστός είναι «του Πατρός το απαύγασμα». Είδαν τα προοίμια της μελλούσης Βασιλείας.
Με τη Μεταμόρφωση του Χριστού στο όρος Θαβώρ, διακρίνουμε το πώς θα λάμπουν οι Άγιοι. Ο Κύριος αποκαλύπτει την δόξα Του, μεταμορφώνει το πρόσωπό Του και το κάνει πιο λαμπρό και από τον ήλιο.
Κατά την Μεταμόρφωση, ο Χριστός, δεν προσέλαβε κάτι που δεν είχε, αλλά φανέρωσε την δόξα Του. Τη δόξα που είχε πάντοτε ως Θεάνθρωπος και έδωσε ενίσχυση και στήριγμα στους Μαθητές Του ενόψει της Σταυρώσεώς Του. Αν ο Κύριος δεν έδινε αυτή την ενίσχυση, οι Μαθητές δεν θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν την Σταύρωση του Διδασκάλου τους.
Ο Χριστός με την Μεταμόρφωσή Του μας βεβαιώνει ακόμη μια φορά ότι είναι «το φως το αληθινό που φωτίζει κάθε άνθρωπο ερχόμενο εις τον κόσμο».
Παρόλα αυτά, στους μαθητές δεν δείχνει όλη του την λαμπρότητα γιατί ήταν αδύνατο να αντέξουν. Κανείς δεν μπορεί να δει το πρόσωπο του Θεού και την πραγματική του δόξα. «Θεόν ουδείς εώρακε πώποτε».
Η Μεταμόρφωση προβάλλεται ως μια εμπειρία ζωής, η οποία σχετίζεται με τον Χριστό αλλά και τον κάθε άνθρωπο. Μας οδηγεί στο όρος της προσωπικής μας μεταμορφώσεως και ανανεώσεως. Γι’ αυτό εάν θέλουμε να ακολουθήσουμε τον Χριστό, θα πρέπει να μεταμορφωθούμε κι εμείς μαζί Του, να έχουμε καθαρότητα βίου ώστε να δούμε κι εμείς το φως της Μεταμορφώσεώς Του.
Ας καθαρίσουμε την διάνοιά μας από τους μάταιους και γήινους μολυσμούς, όπως αναφέρει ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς. Ο μόνος χώρος που θα μας βοηθήσει να μεταμορφωθούμε είναι η Εκκλησία.
Αὐτῷ ἡ δόξα καὶ τὸ κράτος εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.
